رنگ موکوس یا خلط

هر زمان که بدنمان دچار مشکل می‌شود، به گونه‌ای پیام مشکل ایجاد شده را به ما مخابره می‌کند. یکی از این پیامها تغییر در رنگ موکوس، خلط یا ترشحات بدن (mucus) است. رنگهای مختلف نشان از مشکلات متفاوت است. محتویات این مقاله به آگاه ساختن شما در این زمینه تعلق دارد.

آیا می‌دانستید؟

برخلاف باور ما، موکوس در واقع با ممانعت از ورود میکروبهای مضر، گرد و غبار، گرده گیاهان، خاکستر و سایر ذرات به بینی، گلو، ریه‌ها، گوشها و لبها به محافظت از بدن کمک می‌کند.
به منظور درک رنگهای مختلف خلط یا ترشحات بدن و معنای آنها، بایستی به تمام انواع رنگهای مختلفی که ممکن است مشاهده کرده باشید، فکر کنید. اخطار می‌کنم، این کار ممکن است مشمئز کننده باشد، با این حال صحبت از آن، بهتر از دیدن تصویری از این خلط است. بدن ما هر روزه یک لیتر خلط تولید می‌کند. این اخلاط از آب، سلول، نمک و موسین یا ماده بزاقی تشکیل شده‌اند. بنابراین به زمانی فکر کنید که دچار آبریزش بینی، عفونت گلو و یا سرفه‌ی خشک شده بودید. مطمئن هستم واژه‌هایی مانند «خلط بینی» یا «ترشحات بینی» به ذهن شما می‌رسند. بنابراین اجازه دهید دریابیم که موکوس دقیقاً چیست.
موکوس، فضولات یا ترشحات غشاهای مخاطی است که در سوراخهای بینی، گوش‌ها، لب‌ها، ناحیه تناسلی و مقعد موجود می‌باشند. هدف اصلی آن محافظت از بدن در برابر عوامل بیماری زای مضر است. در خانمها بافت موکوس نشان از مراحل مختلف دوره‌ی قاعدگی بوده و به منظور معلوم ساختن بیشترین دوره‎‌‌ی باروری و ناباروری در طول این چرخه بکار برده می‌شود. با نگاه به نمودار رنگ موکوس امکان تشخیص وجود مشکلی در سلامت امکان پذیر است.

رنگ موکوس نشان از چیست؟

به طور کلی، موکوس می‌تواند سفید، سبز، قهوه‌ای یا قرمز، زرد و خاکستری یا سیاه باشد. اجازه دهید ببینیم رنگ هر یک نشان از چیست.

سفید و شفاف

رنگ سفید روشن یا شفاف حاکی از سلامتی بدن است، اما در صورتی که بدن بیش از حد طبیعی، موکوسی تولید نماید که به رنگ سفید است، آنگاه می‌تواند نشان از وجود مشکلی در رابطه با سلامتی باشد.
• آبریزش بینی با ترشحات روشن می‌تواند نشان دهنده‌ی عوارضی همچون، آلرژی، بیماری رفلکس یا بازگشت اسید معده و یا تب یونجه باشد.
• گرفتگی سینوس نیز می‌تواند به ترشح اخلاط سفید و روشن منجر شود.
• مصرف محصولات لبنی می‌تواند به ترشح موکوس غلیظ سفید نیز بیانجامد.
اگر دچار سرماخوردگی شدید و یا عفونت سینوس شده‌اید، برای مدت زمانی از مصرف هرگونه محصولات لبنی خودداری کنید.

زرد

موکوس زرد نشان می‌دهد که فرد ممکن است در معرض ویروسی قرار گرفته باشد که بدن در حال مبارزه با آن است.
• این اتفاق معمولاً در طول سرماخوردگی و یا عفونت سینوسی رخ می‌دهد.
• خلط زرد تیره در گلو زمانی رخ می‌دهد که فردی دچار عفونت قفسه سینه مانند ذات‌الریه، برونشیت و یا غیره شده باشد.
در صورتی که سرماخوردگی، تب، سرفه و سردرد تداوم داشته باشد، در این خصوص با یک پزشک مشورت نمایید.

سبز

• رنگ سبز به این معنی است که شخص ممکن است از عفونت باکتریایی در رنج باشد و ترشح سبز مهبلی نیز نشان از وجود یک عفونت می‌باشد.
• خلط سبز معمولاً در کسانی دیده می‌شود که دچار آلرژی باشند، بنابراین مراقب سایر علائم آلرژی باشید.
موکوس هنگامی به رنگ سبز در می‌آید که گلبول‌های سفید خون یعنی بخش مهمی از سیستم دفاعی بدن، در اثر مبارزه با باکتریها از بین بروند. در نهایت باکتریها و قارچها شروع به تکثیر کرده و موجب بروز تورم می‌شوند. این زمانی است که نیاز به کمک گرفتن از یک پزشک متخصص را دارید.

قهوه‌ای یا قرمز

• موکوس صورتی مایل به قرمز در افراد مبتلا به آسم معمول بوده و همچنین می‌تواند نشانه‌ی ابتلاء به برونشیت باشد. این وضعیت زمانی رخ می‌دهد که بینی داغ و متورم شده و شروع به خونریزی نماید.
• موکوس قهوه‌ای و یا آغشته به خون نشانه‌ی آزردگی گلو است. این وضعیت بیشتر در افراد سیگاری متداول است.
• مصرف برخی مواد غذایی و الکل نیز موجب قرمز و یا قهوه‌ای شدن رنگ موکوس می‌گردد.
• آلاینده‌های موجود در هوا، سیگار کشیدن بیش از حد و یا سیگار کشیدن غیر مستقیم (استنشاق دود سیگار افراد سیگاری) همچنین موجب خاکستری، قهوه‌ای و یا سیاه شدن موکوس می‌گردد.

درمان

چنانچه فردی دچار سرماخوردگی و یا آزردگی گلو شده باشد، احتمال ترشح خلط رنگی در او وجود دارد. در ادامه چند اقدامی که می‌توانید جهت جلوگیری و درمان یک عفونت اتخاذ کنید را نشان می‌دهیم.
‌أ. خلط را قورت ندهید. آن را خارج ساخته یا به بیرون تف کنید.
‌ب. از خوردن یا نوشیدن محصولات لبنی که می‌توانند موجب تولید خلط و موکوس در بدن شوند خودداری کنید.
‌ج. مصرف مایعات گرم که می‌توانند به تسکین گلو کمک کنند، را افزایش دهید.
‌د. مجاری بینی و سینوس خود را تمیز و باز نگاه دارید. به منظور تقویت سیستم ایمنی بدن از مکملهای سلامتی بخش مصرف کنید.
‌ه. چنانچه دچار موکوس سبز و یا زرد شده‌اید جهت مبارزه با عفونت مصرف آنتی بیوتیکهای مناسب را مد نظر قرار دهید. همچنین مصرف الکل و کشیدن سیگار را ترک کنید.
‌و. همچنین بسیار ضروری است که به منظور تسکین سوزش، با نوشیدن 8 لیوان آب در روز بدن خود را هیدراته نگاه داشته و از کم شدن آب بدن جلوگیری کنید.
‌ز. از بخار یا بخور درمانی جهت تسکین از تراکم موکوس در ریه‌ها بهره برید به این دلیل که به پاک و باز شدن مجاری بینی نیز کمک خواهد کرد
بنابراین، مرتبه‌ی بعد که متوجه‌ی تغییر رنگ موکوس شدید، به خاطر داشته باشید که بر این اساس اقدام مناسب را انجام دهید. به یاد داشته باشید که در صورت دوام آوردن علائم به مدت بیش از 3 تا 4 روز و یا در صورتی که دچار خلط بد بو شده و یا دچار تب، سرفه (مخلوط با بزاق یا خلط) و سردرد شدید، به پزشک مراجعه نمایید.
سلب مسئولیت: اطلاعات ارائه شده در این مقاله صرفاً جنبه‌ی آموزشی داشته و نبایستی به منظور جایگزین توصیه‌های پزشک متخصص در نظر گرفته شود. مراجعه به پزشک خود بی‌خطرترین راه تشخیص و درمان هرگونه بیماری است.